I. Kết cấu da liễu
Da là lớp màng bảo vệ mềm đều, có khả năng co giãn của cơ thể con người, duy trì hàm lượng nước của cơ thể người. Da là cơ quan lớn nhất của cơ thể, dày từ 0,5-4mm. Trên khuôn mặt vùng da trán dày nhất, da hai má hơi dày, da vùng mắt mỏng nhất. Trên toàn bộ cơ thể da bàn tay và bàn chân là dày nhất, hàm lượng nước chiếm khoảng 1/3 lượng nước của cơ thế. Da có tác dụng bảo vệ và đàn hồi. Trong điều kiện sinh hoạt bình thường quá trình trao đổi chất của cơ thể làm da mới lien tục được sinh ra, độ dày bình quân 2mm.
Cấu tạo da về cơ bản chia làm 3 tầng:
1. Tầng biểu bì (lớp da ngoài):
Là lớp ngoài cùng của da, bao bọc toàn bộ cơ thể, có tác dụng bảo vệ. Biểu bì không có mạch máu, nhưng lại tập trung rất nhiều đầu dây thần kinh. Biểu bì căn cứ theo hình dáng tế bào có thể chia làm 5 tầng:
a. Tầng cơ sở: còn gọi là tế bào mẹ. là tầng dưới cùng của biểu bì, sinh ra tế bào mới và hắc sắc tố, sau khi bị thương da sẽ để lại sẹo.
b. Tầng gai: do 4-8 tầng tế bào hình đa giác liên kết thành kết cấu hình sóng bền vững. Đây là tầng sau cùng của biểu bì, tham gia vào việc làm lành vết thương khi biểu bì bị thương tổn, có tác dụng khôi phục tế bào thượng bì.
c. Tầng hạt: ở trên tầng gai, có tác dụng bẻ gãy ánh sáng tác động vào da
d. Tầng trong suốt: ở trên tầng hạt, có tác dụng giảm mất nước, chủ yếu có ở giửa bàn tay và bàn chân
e. Tầng giác chất: là tầng ngoài cùng của biểu bì, dễ lão hóa nhất, còn gọi là da chết, cũng có tác dụng giảm mất nước và giảm ma sát nhất định cho da.
Tóm lại, các tế bào ở tầng cơ sở sinh sôi nhanh chóng, đến tầng gai được chia ra phát triển, đến tầng hạt bắt đầu xuống cấp, đến tầng trong suốt bắt đầu lão hóa, tế bào chết sau khi hình thành lớp màng bảo vệ ở biểu bì thì rơi ra và biến mất. Nếu da khỏe, các tế bào ở mặt sẽ trao đổi chất mỗi 28 ngày 1 lần.
2. Tầng chân bì (lớp da trong):
Do các sợi Elastic, sợi collagen, và các sợi mạng tạo thành, chứa vô số đầu dây thần kinh, các mao mạch, tuyến bã nhờn, tuyến mồ hôi, nang lông, giúp da có tính đàn hồi và tính linh hoạt. Tầng này chứa 60% nước của toàn bộ da, là căn nguyên tính đàn hồi của da.
- Sợi collagen: có tính linh hoạt, chịu được lực kéo
- Sợi đàn hồi: trở lại trạng thái ban đầu sau khi bị kéo căng
- Sợi hình mạng: là sợi collagen và sợi đàn hồi còn non
Hiện tượng da bị nhão, nếp nhăn, hay các hiện tượng lão hóa khác xảy ra ở tầng chân bì. Tầng chân bì không có khả năng tái sinh, khi mụn bị viêm nhiễm (các chiệu chứng viêm nhiễm của mụn cũng đều gây ra tổn thương ở tầng chân bì) sẽ khiến các sợi đàn hồi và protein collagen không thể tổ hợp lại để tái sinh sẽ tạo thành sẹo.
3. Tổ chức dưới da:
Do tuyến nhờn và các mô liên kết cấu thành, là 1 tầng dày mỡ có độ đàn hồi cao. Độ dày của tầng này quyết định hình thể con người, có độ dày gấp năm lần da thật, có tác dụng giữ nhiệt và giảm lực tác động từ bên ngoài đối với da.
